Pulmoner hipertansiyon, akciğerlerinize kan taşıyan ve “pulmoner arter” adı verilen damarlardaki kan basıncının yüksek olması durumudur.
Tansiyon aletleriyle kolunuzdan ölçülen kan basıncından farklıdır. Akciğerlerinize giden bu damarlardaki kan basıncını ölçmek için uzman doktorlarca kalp kateterizasyonu yapılması gereklidir.
Pulmoner hipertansiyon konusunu daha iyi kavramak için öncelikle kalp ve akciğerlerin birlikte nasıl bir işbirliği içerisinde olduklarını anlamak daha iyi olacaktır.
Akciğer kan dolaşımı
- Büyük toplardamarlar aracılığıyla kan vücudumuzdan kalbe geri döner. Bu kandaki oksijen miktarı düşüktür. Çünkü, oksijenin büyük çoğunluğu vücudumuzdaki kas ve organlarca kullanılmıştır.
- Toplardamarlar aracılığıyla kalbe geri dönen kan kalbin sağ tarafındaki kulakçık (atrium) ve ardından da sağ karıncık (ventrikül) bölgesine geçerek, buradan da akciğerlere giden damara (pulmoner arter) pompalanır. Kalbin sağ tarafı çok düşük kan basıncı ile çalışır.
- Akciğerlere gelen kan oksijenle zenginleştirilerek (bu arada karbondioksitten arındırılır) kalbin sol tarafına iletilir.
- Kalbin sol tarafı kanı tüm vücuda pompalayan ve yüksek basınçla çalışan bir bölümdür.
Pulmoner hipertansiyon olduğunuzda ne olur?
Pulmoner hipertansiyon, kalbin sağ tarafının, kanı akciğerlere pompalamakta zorlanmasıdır. Bu, akciğerlere giden damarların (pulmoner arterler) tıkalı, daralmış ya da hasar görmüş olması sebebiyle olabilir. Bunun sonucu olarak bu damarların içerisindeki basınç artar. Sonuç olarak görevi kanı akciğere pompalamak olan sağ karıncığın (ventrikül) da basıncı artar.
Zaman içerisinde sağ karıncık (ventrikül) bu fazla basınç yükü ile başa çıkmaya çalışırken, zayıflar ve pompalama gücü düşer. Bu da pulmoner hipertansiyona bağlı belirtilerin ortaya çıkmasının nedenidir.
Kimler pumoner hipertansiyon olur?
Herkes her yaşta pulmoner hipertansiyona yakalanabilir.
Ama pulmoner hipertansiyonun bir tipi olan pulmoner arteriyel hipertansiyon, kadınlarda daha sık görülür. Araştırmalar bunun hormonlarla ilgili olabileceğini düşündürmektedir.
Pulmoner hipertansiyon bazen nedensiz olarak ortaya çıkabileceği gibi, kalp ya da akciğere bağlı bazı sağlık sorunları sonucu veya bağ dokusu hastalığı gibi bazı hastalıklara bağlı olarak da ortaya çıkabilir.
Pulmoner hipertansiyonun belirtileri nelerdir?
Pulmoner hipertansiyonun en sık görülen ana belirtisi nefes darlığıdır. Diğer belirtiler ise şunlardır:
- Yorgunluk
- Özellikle egzersiz yaparken olan baş dönmesi
- Kalp hızında artış
- Bacak, bilek ve karın şişliği
- Özellikle egzersiz sonrası göğüs ağrısı
Bu belirtiler egzersiz yaparken, yokuş yukarı yürüyüşlerde ya da merdiven çıkarken daha da artabilir.